Tuyên Quang là tỉnh miền núi giàu truyền thống lịch sử, văn hoá lâu đời, nơi nuôi dưỡng tâm hồn, khí phách nhiều thế hệ người dân Tuyên Quang, để từ đó sáng tạo thêm nhiều nét văn hoá đặc sắc thu hút được sự chú ý của đông đảo công chúng, những người quan tâm đến lĩnh vực văn hoá truyền thống dân tộc.
Ngày Hội văn hóa các dân tộc xã Hồng Quang năm 2022.
Thực hiện Nghị quyết số 33-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khoá XI) về xây dựng và phát triển văn hoá, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước và Kết luận chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị Văn hoá toàn quốc triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng (ngày 24/11/2021) tại Thủ đô Hà Nội. Trong năm qua, tỉnh Tuyên Quang đã luôn quan tâm, chú trọng chỉ đạo tăng cường phát huy vai trò chủ thể sáng tạo và chủ thể hưởng thụ văn hoá của Nhân dân để góp phần giữ gìn bản sắc văn hoá dân tộc.
Các cấp, các ngành ở Tuyên Quang thường xuyên khuyến khích, tạo điều kiện để mọi người dân chủ động tham gia tổ chức các hoạt động văn hoá để phát huy năng lực sáng tạo. Tạo điều kiện cho sự sáng tạo của đội ngũ văn nghệ sĩ để có nhiều tác phẩm có giá trị tư tưởng và nghệ thuật, thấm nhuần tinh thần nhân văn, dân tộc, dân chủ, tiến bộ, phản ánh chân thật, sinh động, sâu sắc đời sống, lịch sử dân tộc, địa phương và công cuộc đổi mới đất nước, của tỉnh giai đoạn hiện nay[1]. Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh hiện có 150 hội viên, hội tổ chức thành các chi hội chuyên ngành như: Văn học, nhiếp ảnh, mỹ thuật, sân khấu, âm nhạc, kiến trúc, văn nghệ dân gian, văn học nghệ thuật các dân tộc thiểu số. Hội Văn học Nghệ thuật luôn luôn nỗ lực trong công tác bồi dưỡng năng lực sáng tạo cho hội viên nhằm phát triển các loại hình văn học nghệ thuật, góp phần xây dựng nền văn hoá mới, con người mới; đồng thời khuyến khích nghiên cứu, gìn giữ và phát huy các giá trị văn hoá, các loại hình văn học nghệ thuật truyền thống của dân tộc và văn hoá của đồng bào các dân tộc thiểu số; góp phần xây dựng nền văn hoá tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc.
Bên cạnh đó, tỉnh đã chỉ đạo đẩy mạnh sáng tác, quảng bá tác phẩm, công trình về đề tài cách mạng, kháng chiến, công cuộc đổi mới và phát triển đất nước, lịch sử dân tộc dưới sự lãnh đạo của Đảng. Ban Tuyên giáo Tỉnh uỷ chủ trì phối hợp với các cơ quan liên quan tổ chức Giải thưởng sáng tác, quảng bá tác phẩm văn học, nghệ thuật và báo chí về chủ đề “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” giai đoạn 2021-2025, đã phát động để đông đảo văn nghệ sĩ, nhà báo, phóng viên, Nhân dân tham gia Giải thưởng, kết quả giai đoạn 2021-2022 có tổng số 138 tác phẩm đa thể loại tham dự Giải.
Triển khai thực hiện Đề án xây dựng nhà văn hóa thôn, tổ dân phố gắn với sân thể thao và khuôn viên giai đoạn 2021-2025; tỉnh đã bố trí kinh phí đầu tư xây dựng mới 86 công trình nhà văn hoá gắn với sân thể thao và khuôn viên; nâng cấp sữa chữa 45 nhà văn hoá gắn với sân thể thao và khuôn viên. Tích cực vận động các tổ chức, cá nhân đóng góp xây dựng các thiết chế văn hoá, sân thể thao tại các khu dân cư để toàn dân có thể rèn luyện sức khoẻ và tổ chức các hoạt động văn hoá cộng đồng như tập hát dân ca, dân vũ, múa khèn...[2].
Tỉnh đã tổ chức thành công nhiều sự kiện văn hoá, thể thao và du lịch chào mừng kỷ niệm các ngày lễ lớn của đất nước, sự kiện chính trị quan trọng của tỉnh, các sự kiện văn hoá đã mang đậm bản sắc dân tộc, giới thiệu, quảng bá và giáo dục truyền thống lịch sử cách mạng, góp phần bảo tồn và phát huy truyền thống cách mạng, bản sắc văn hoá của các dân tộc, nổi bật như: Chương trình chào Xuân “Khát vọng Tuyên Quang - Chào năm mới 2022”; Chương trình nghệ thuật tại Lễ kỷ niệm 75 năm Ngày Bác Hồ trở lại Tuyên Quang lãnh đạo kháng chiến; Chương trình nghệ thuật chào mừng kỷ niệm 132 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh; Lễ đón nhận Bằng của UNESCO ghi danh di sản văn hoá phi vật thể “Thực hành Then của người Tày, Nùng Thái ở Việt Nam” vào danh sách di sản văn hoá phi vật thể đại diện của nhân loại và Lễ hội Thành Tuyên năm 2022; Cuộc thi “Người đẹp Xứ Tuyên”; Liên hoan văn hoá các dân tộc tỉnh Tuyên Quang; tổ chức Triển lãm với chủ đề “Bác Hồ và các vị tiền bối cách mạng tại Tuyên Quang” “Sắc xuân trên quê hương Tuyên Quang”; tổ chức Hội Báo Xuân Nhâm Dần; tổ chức vòng sơ khảo Cuộc thi Đại sứ Văn hóa đọc năm 2022; tổ chức Ngày sách và văn hoá đọc năm 2022... Tổ chức thành công Lễ hội khinh khí cầu quốc tế lần thứ nhất năm 2022, tạo dấu ấn đậm nét trong lòng du khách và Nhân dân trong tỉnh. Ban Tổ chức Lễ hội khinh khí cầu quốc tế tổ chức tại Tuyên Quang đã được nhận Bằng kỷ lục Lễ hội khinh khí cầu quốc tế lớn nhất tại Việt Nam do Tổ chức Kỷ lục Việt Nam trao tặng....
Tỉnh luôn quan tâm, chú trọng phục dựng, duy trì và phát triển các lễ hội truyền thống của đồng bào các dân tộc. Toàn tỉnh hiện có 46 lễ hội, trong đó 42 lễ hội truyền thống, 4 lễ hội văn hoá. Nhiều lễ hội được nghiên cứu, phục dựng và tổ chức quy mô, bài bản[3]. Thường xuyên quan tâm, hỗ trợ, tổ chức phong trào văn hoá, văn nghệ quần chúng, góp phần phát huy truyền thống đoàn kết, thúc đẩy môi trường sáng tạo và truyền bá nghệ thuật trong cộng đồng dân cư.
Hiện nay, 138/138 xã, phường, thị trấn trong toàn tỉnh có đội văn nghệ quần chúng; hơn 2.600 đội văn nghệ quần chúng thôn, bản, tổ dân phố và các cơ quan, đơn vị, trường học, lực lượng vũ trang; hơn 200 câu lạc bộ đàn hát dân ca và bảo tồn văn hoá dân tộc; hơn 70 câu lạc bộ hát Then - đàn Tính; 06 câu lạc bộ hát Páo Dung của dân tộc Dao; 13 câu lạc bộ hát Sình ca của dân tộc Cao Lan... Các câu lạc bộ, tổ, đội văn nghệ hoạt động đều, là cái nôi để đào tạo ra các diễn viên chuyên và không chuyên tham gia các hoạt động, sự kiện văn hoá.
Việc đầu tư cơ sở vật chất, tạo điều kiện để Nhân dân trong tỉnh tham gia sáng tạo nghệ thuật đồng thời tạo môi trường để hưởng thụ văn hoá đã củng cố, gìn giữ và phát huy các giá trị văn hoá của đồng bào các dân tộc thiểu số và các loại hình nghệ thuật truyền thống của dân tộc, góp phần xây dựng quê hương Tuyên Quang ngày càng giàu đẹp và văn minh.
Nguyễn Thị Mai Lan
[1] Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh đã tổ chức 03 trại sáng tác văn học, mỹ thuật, nhiếp ảnh; tổ chức các chuyến đi thực tế sáng tác tại các địa phương trong và ngoài tỉnh; phát động Cuộc thi Thơ Tuyên Quang năm 2021 đã tập hợp được hơn 500 bài thơ; phát động Cuộc thi Truyện ngắn Tuyên Quang năm 2022.
[2] Toàn tỉnh hiện có 2.736 sân thể thao; 07 khu vui chơi (trong đó 11 nhà tập luyện, 1.114 sân bóng chuyền, 32 bể bơi, 29 sân quần vợt, 486 sân cầu lông, 139 sân bóng đá mini, 235 sân vận động không có khán đài và 700 các sân chơi bãi tập khác).
[3] Đã phục dựng, tổ chức các lễ hội như: lễ hội Lồng Tồng, lễ hội cầu May, lễ hội cầu Mùa của dân tộc Tày; lễ hội Đầm Mây của dân tộc Dao; lễ hội đình Như Xuyên, đình Giếng Tanh, đình Song Lĩnh, đình Minh Cầm của dân tộc Cao Lan; lễ hội Nhảy lửa của dân tộc Pà Thẻn. Đặc biệt ở Tuyên Quang có Lễ hội Thành Tuyên - Một lễ hội đặc sắc do chính Nhân dân Tuyên Quang khởi xướng, phát huy và duy trì từ nhiều năm nay, được sách Kỷ lục Guiness Việt Nam công nhận là “Lễ hội có nhiều mô hình đèn lớn nhất Việt Nam”.