Trong khoảng thời gian gần 6 năm, thời điểm diễn ra Cách mạng Tháng Tám năm 1945 và Kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, mảnh đất Tuyên Quang đã in dấu chân Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Ảnh minh hoạ: Tất Thắng
Năm 1951, Bác đã ở xã Vinh Quang, nay là Kim Bình, Chiêm Hóa, Tuyên Quang để chuẩn bị cho Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ II của Đảng - là Đại hội lần đầu tiên được tổ chức ở trong nước và duy nhất đến nay được tổ chức ngoài Thủ đô Hà Nội; tham dự Đại hội toàn quốc thống nhất Việt Minh - Liên Việt và Hội nghị liên minh nhân dân ba nước Việt Nam, Lào, Campuchia.
Tháng 2 năm 1951, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ở và làm việc tại thôn Phú An, xã Kim Bình, huyện Chiêm Hóa. Ngày 9/2/1951, Người dự Đại hội trù bị của Đảng. Người đi thăm nơi ăn chốn ở của đại biểu dự Đại hội, trao đổi với các đại biểu về một vài kinh nghiệm trong các Đại hội quốc tế, Đại hội Đảng Pháp mà Người đã dự.
Ngày 11/2/1951, sau khi dự Lễ khai mạc Đại hội, Người cùng các đại biểu đặt vòng hoa tại Đài tưởng niệm các liệt sĩ đã hy sinh vì Tổ quốc. Buổi chiều cùng ngày, Người trình bày Báo cáo chính trị tại Đại hội. Sau khi tóm tắt tình hình thế giới trong 50 năm, kiểm điểm chính sách của Đảng từ khi thành lập đến khi chuẩn bị Đại hội II, Người đã phân tích kỹ tình hình, chỉ rõ nhiệm vụ của Đảng là đưa kháng chiến đến thắng lợi hoàn toàn. Để thực hiện nhiệm vụ này, Người khẳng định “cần phải có một Đảng công khai, tổ chức phù hợp với tình hình thế giới và tình hình trong nước để lãnh đạo toàn dân đấu tranh đến thắng lợi, Đảng đó lấy tên là Đảng Lao động Việt Nam”(1). Người chỉ rõ: “Đảng Lao động Việt Nam phải là một Đảng to lớn, mạnh mẽ, chắn chắn, trong sạch, cách mạng triệt để. Đảng Lao động Việt Nam phải là người lãnh đạo sáng suốt, kiên quyết, trung thành của giai cấp công nhân và Nhân dân lao động, của Nhân dân Việt Nam để đoàn kết và lãnh đạo dân tộc kháng chiến đến thắng lợi hoàn toàn, để thực hiện dân chủ mới”(2) . Kết thúc Báo cáo chính trị, Người nhấn mạnh nhiệm vụ của Đảng là:
“ Xây dựng một Đảng lao động Việt Nam rất mạnh mẽ,
- Đưa kháng chiến đến thắng lợi hoàn toàn
- Xây dựng Việt Nam dân chủ mới
- Góp sức vào việc giữ gìn dân chủ thế giới và hòa bình lâu dài”(3)
Tại Đại hội, Người được bầu giữ chức Chủ tịch Trung ương Đảng Lao động Việt Nam.
Cũng trong thời gian ở Kim Bình, Chiêm Hóa, ngày 03/3/1951, Chủ tịch Hồ Chí Minh dự Lễ khai mạc Đại hội thống nhất Việt Minh - Liên Việt. Phát biểu kết thúc buổi Lễ, Người bày tỏ niềm sung sướng vô hạn vì được thấy “rừng cây đại đoàn kết ấy đã nở hoa kết quả và gốc rễ của nó đang ăn sâu, lan rộng khắp toàn dân, và nó có một cái tương lai “trường xuân bất lão”(4) . Ngày 7/3/1951, trong phiên bế mạc Đại hội toàn quốc thống nhất Việt Minh - Liên Việt, Người được suy tôn là Chủ tịch danh dự của Mặt trận Liên hiệp quốc dân Việt Nam vừa được thành lập.
Ngày 11/3/1951, Người dự Hội nghị Liên minh nhân dân ba nước Việt Nam, Lào, Campuchia và thành lập khối liên minh chiến đấu của Nhân dân ba nước Đông Dương.
Các di tích lịch sử nơi diễn ra Đại hội II của Đảng; Đại hội toàn quốc thống nhất Việt Minh - Liên Việt và Hội nghị Liên minh nhân dân ba nước Việt Nam, Lào, Campuchia ở Kim Bình, Chiêm Hóa, Tuyên Quang là những di tích lịch sử quan trọng, ghi dấu ấn chặng đường Đảng bắt đầu hoạt động công khai và khẳng định tinh thần đoàn kết của dân tộc dưới sự tập hợp thống nhất của Mặt trận Việt Minh - Liên Việt, chuẩn bị cho cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp đến thắng lợi. Ngày nay, khu di tích đã trở thành điểm đến thăm quan, học tập của Nhân dân và du khách cả nước, chứng kiến một giai đoạn hoạt động quan trọng của Đảng Cộng sản Việt Nam và lãnh tụ Hồ Chí Minh.
Nguyễn Nhung
*Theo cuốn Bác Hồ với Tuyên Quang, NXBCTQG, Hà Nội, 2007
(1),(2) Hồ Chí Minh toàn tập, tập 7, NXBCTQGST, Hà Nội, 2021, trang 40, 41.
(3) Hồ Chí Minh toàn tập, tập 7, NXBCTQGST, Hà Nội, 2021, trang 42
(4) Hồ Chí Minh toàn tập, tập 7, NXBCTQGST, Hà Nội, 2021, trang 47