Ảnh minh họa: Tất Thắng

 Sau Hiến pháp năm 1946, nước ta đã có Hiến pháp năm 1959, Hiến pháp năm 1980, Hiến pháp năm 1992 và Hiến pháp năm 2013. Những tư tưởng lập hiến, giá trị dân chủ, quyền con người, quyền công dân, tư tưởng và mô hình tổ chức nhà nước của Nhân dân, do Nhân dân và vì Nhân dân được ghi nhận trong Hiến pháp năm 1946 luôn là sợi chỉ đỏ xuyên suốt tất cả các bản Hiến pháp và toàn bộ hệ thống pháp luật của nước ta [1].

Hàng năm, ngày 09 tháng 11, ngày pháp luật nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam không chỉ là để tôn vinh Hiến pháp và pháp luật, mà còn để lan tỏa tinh thần tôn trọng và tuân thủ pháp luật để thực hiện khẩu hiệu: Sống và làm việc theo Hiến pháp, pháp luật. Pháp luật, là một hệ thống quy tắc và quyền lợi, không chỉ đơn thuần là một bộ khung quy định mà còn là một phản ánh của tư tưởng lập hiến, của tinh thần xã hội. Nó thể hiện đường lối, chính sách của Đảng và nhà nước trên mọi mặt của cuộc sống xã hội. Không chỉ là một công cụ quản lý xã hội, pháp luật còn phản ánh tinh thần, lý tưởng và tầm nhìn của một quốc gia. Pháp luật, không chỉ đơn thuần là các văn bản trên giấy tờ, mà còn là một hình thức sống, là nguyên tắc quản lý xã hội và là một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày của mọi công dân. Việc nghiêm chỉnh chấp hành pháp luật là cách sống có trật tự và lành mạnh nhất của xã hội và đây là một tất yếu đối với tất cả cơ quan nhà nước, tổ chức kinh tế, tổ chức xã hội và công dân.

Hiện nay, công tác phổ biến và giáo dục pháp luật nhận được sự quan tâm đặc biệt của Đảng và Nhà nước. Việc nâng cao nhận thức về pháp luật đã trở thành một trong những trọng tâm quan trọng và đóng góp quyết định vào việc xây dựng xã hội chủ nghĩa, văn minh và giàu mạnh. Trong việc thực hiện nhiệm vụ này, Ngày Pháp luật đã trở thành một mô hình quan trọng và hiệu quả. Ban đầu, mô hình được triển khai từ một số tỉnh và sau đó mở rộng trên toàn quốc dưới sự hướng dẫn của Hội đồng phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật của Chính phủ. Mô hình này đã được áp dụng với thành công trong hầu hết các bộ, ngành, tỉnh, và thành phố trực thuộc Trung ương, giúp tạo điều kiện cho sự công khai và minh bạch của các chính sách và pháp luật của Nhà nước, đồng thời nâng cao ý thức pháp luật và tuân thủ pháp luật của Nhân dân.

Ngày này cũng là dịp để các cơ quan, tổ chức và cá nhân đánh giá lại kết quả công tác xây dựng pháp luật, tổ chức thi hành pháp luật, phổ biến, giáo dục pháp luật, và đưa ra hướng dẫn cho các công việc liên quan trong tương lai. Nội dung tổ chức trong Ngày Pháp luật Việt Nam hàng năm căn cứ theo Nghị định 28/2013/NĐ-CP, có các nội dung: khẳng định vị trí và vai trò của Hiến pháp và pháp luật trong quản lý nhà nước và đời sống xã hội. Giáo dục ý thức tôn trọng và chấp hành pháp luật, lợi ích của việc chấp hành pháp luật cho cán bộ, công chức, viên chức và người dân. Tuyên truyền và phổ biến các quy định của Hiến pháp và pháp luật liên quan đến đời sống của Nhân dân, gắn với nhiệm vụ của các cơ quan và đơn vị. Vận động Nhân dân nghiêm chỉnh chấp hành pháp luật. Biểu dương và khen thưởng các tập thể và cá nhân xuất sắc trong xây dựng và thực thi pháp luật, phổ biến và giáo dục pháp luật.

Ngày Pháp luật 09/11 năm 2023, cần tập trung vào phổ biến chính sách, pháp luật, hỗ trợ tháo gỡ khó khăn cho người dân, doanh nghiệp; các luật, pháp lệnh, văn bản mới được thông qua năm 2022 và năm 2023; các quy định có liên quan trực tiếp đến sản xuất, kinh doanh, quyền và lợi ích hợp pháp của người dân, doanh nghiệp; các vấn đề dư luận xã hội quan tâm hoặc cần định hướng dư luận xã hội; kỷ luật, kỷ cương hành chính trong thi hành công vụ; các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên, các thỏa thuận quốc tế liên quan trực tiếp đến người dân, doanh nghiệp; Tăng cường công tác truyền thông dự thảo chính sách đối với các dự án Luật có vai trò quan trọng trong việc tạo lập môi trường thuận lợi cho đầu tư, kinh doanh, bảo đảm quyền lợi của người dân, doanh nghiệp [2]. 

Ngày 9/11 hàng năm, không chỉ là dịp để tôn vinh Hiến pháp và pháp luật, mà còn là biểu tượng của sự hiểu biết và tôn trọng về vai trò then chốt của pháp luật trong quản trị xã hội, đặc biệt trong thúc đẩy sự bền vững của Nhà nước pháp quyền Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam ./.

1. Vụ pháp chế, Ngày pháp luật Nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam 09/11, Cục Sở hữu trí tuệ, Bộ Khoa học và Công nghệ, 09/11/2022.

2. BTP, Hướng dẫn hưởng ứng Ngày pháp luật Việt Nam 2023, Cổng thông tin điện tử Chính phủ, Xây dựng chính sách pháp luật, Diễn đàn của Nhân dân, doanh nghiệp về xây dựng, thực thi chính sách, pháp luật, 13/5/2023.

Đỗ Hồng Thanh