Xác định công tác kiểm tra, giám sát là chức năng lãnh đạo của Đảng, là nhiệm vụ quan trọng trong công tác xây dựng Đảng, cấp ủy từ thành phố đến cơ sở thường xuyên quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện toàn diện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật trong Đảng theo quy định của Điều lệ Đảng.
Đoàn khảo sát của Viện Lịch sử Đảng làm việc tại thành phố Tuyên Quang
Kết quả công tác kiểm tra, giám sát trong những năm đầu nhiệm kỳ của Đảng bộ thành phố đã có những chuyển biến rõ nét về chất so với nhiệm kỳ trước. Ban Chấp hành Đảng bộ thành phố, Ban Thường vụ Thành ủy và cấp ủy cơ sở đã triển khai và thực hiện nghiêm túc các quy định, hướng dẫn của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, của Ủy ban Kiểm tra Trung ương về công tác kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật đảng. Lãnh đạo, chỉ đạo quán triệt và tổ chức thực hiện các quy định của Trung ương, kịp thời xây dựng các văn bản hướng dẫn về công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật Đảng. Phương pháp kiểm tra, giám sát được đổi mới, tập trung đánh giá sâu về hiệu quả trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo cấp ủy, tổ chức đảng đối với việc tổ chức thực hiện chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Đặc biệt, Ban Chấp hành Đảng bộ thành phố đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo cấp ủy và ủy ban kiểm tra các cấp tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện nghị quyết đại hội Đảng các cấp, nhiệm kỳ 2020-2025 để hoàn thành tốt các nhiệm vụ chính trị đã đề ra.
Ủy ban Kiểm tra Thành ủy đã tham mưu Ban Chấp hành Đảng bộ thành phố, Ban Thường vụ Thành ủy đã ban hành Quy chế làm việc của Ban Chấp hành Đảng bộ thành phố, Quy chế làm việc của Ủy ban Kiểm tra Thành ủy; xây dựng Chương trình công tác, Chương trình kiểm tra, giám sát toàn khóa, hằng năm; ban hành các quy định, quy trình, quy chế phối hợp về công tác kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật trong Đảng theo thẩm quyền. Chỉ đạo cấp ủy, ủy ban kiểm tra đảng ủy cơ sở xây dựng, ban hành quy chế làm việc; chương trình công tác, chương trình kiểm tra, giám sát toàn khóa và hằng năm để thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát.
Dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của Ban Chấp hành Đảng bộ thành phố, cấp ủy và ủy ban kiểm tra các cấp đã chủ động xây dưng và tổ chức thực hiện chương trình kiểm tra, giám sát đạt được những kết quả rất quan trọng, cụ thể: Từ đầu nhiệm kỳ, Ban Thường vụ Thành ủy tiến hành kiểm tra đối với 56 tổ chức đảng và 10 đảng viên, giám sát đối với 13 tổ chức đảng và 05 đảng viên; cấp ủy cơ sở kiểm tra đối với 239 tổ chức đảng và 105 đảng viên, kiểm tra đối với 239 tổ chức đảng và 105 đảng viên. Ủy ban kiểm tra các cấp trong Đảng bộ thành phố đã thực hiện đồng bộ và toàn diện các nhiệm vụ theo quy định của Điều lệ Đảng. Chủ động trong việc xác định nhiệm vụ trọng tâm, các lĩnh vực trọng điểm của công tác kiểm tra, giám sát để đề ra các giải pháp tổ chức thực hiện. Qua hai năm rưỡi thực hiện Nghị quyết, Ủy ban Kiểm tra Thành uỷ đã kiểm tra 31 tổ chức đảng, giám sát 09 tổ chức đảng và 05 đảng viên; ủy ban kiểm tra đảng ủy cơ sở kiểm tra 310 tổ chức đảng, giám sát 122 tổ chức đảng và 132 đảng viên. Ủy ban Kiểm tra Thành ủy tổ chức 07 cuộc kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm đối với 03 tổ chức đảng và 09 đảng viên. Ủy ban kiểm tra đảng ủy cơ sở kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm 01 cuộc đối với 03 đảng viên. Đến tháng 6/2023, Ban Thường vụ Thành ủy, Ủy ban Kiểm tra Thành ủy đã kiểm tra, giám sát 33/33 chi bộ, đảng bộ cơ sở (đạt tỷ lệ 100%), 06/34 cấp ủy viên cùng cấp (đạt tỷ lệ 18%); cấp ủy, ủy ban kiểm tra đảng ủy cơ sở đã kiểm tra, giám sát 327/337 chi bộ trực thuộc (đạt tỷ lệ 97%), 60/294 cấp ủy viên cùng cấp (đạt tỷ lệ 20,4%).
Qua gần 3 năm thực hiện công tác kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật trong Đảng, các cấp ủy, ủy ban kiểm tra các cấp trên địa bàn thành phố rút ra một số kinh nghiệm: Cấp ủy các cấp, trước hết là người đứng đầu cấp ủy phải có nhận thức sâu sắc về công tác kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật của Đảng, trực tiếp lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện. Thực hiện nghiêm túc sự lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp, thường xuyên của Thường trực, Ban Thường vụ Thành ủy và sự chỉ đạo, hướng dẫn của Ủy ban Kiểm tra Tỉnh uỷ, kịp thời tham mưu giúp cấp uỷ về công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật của Đảng. Tổ chức thực hiện đồng bộ, có hiệu quả quy chế phối hợp trong công tác kiểm tra, giám sát giữa Uỷ ban Kiểm tra Thành uỷ với các tổ chức, cơ quan, đơn vị liên quan, nhất là những vụ việc có nội dung phức tạp, liên quan đến nhiều cấp, nhiều ngành, bảo đảm kết luận khách quan, chính xác, kịp thời, có hiệu quả. Thường xuyên kiện toàn tổ chức bộ máy ủy ban kiểm tra từ thành phố đến cơ sở phù hợp với chức năng, nhiệm vụ được giao; quan tâm xây dựng đội ngũ cán bộ kiểm tra đủ về số lượng, bảo đảm chất lượng. Định kỳ tổ chức các lớp tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ công tác kiểm tra, giám sát; duy trì giao ban với cấp uỷ cơ sở nhằm trao đổi kinh nghiệm, phương pháp, quy trình thực hiện các cuộc kiểm tra, giám sát.
Để nâng cao chất lượng công tác kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật trong Đảng theo quy định Điều lệ Đảng trong thời gian tới các cấp ủy, ủy ban kiểm tra các cấp trên địa bàn thành phố tập trung thực hiện một số giải pháp chủ yếu sau:
Một là, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức của các cấp ủy, tổ chức đảng, ủy ban kiểm tra, trước hết là người đứng đầu cấp ủy, thấy rõ vị trí, vai trò, tầm quan trọng và chức năng, nhiệm vụ công tác kiểm tra, giám sát; kịp thời ban hành các văn bản nhằm cụ thể hóa các văn bản chỉ đạo của Trung ương, của Tỉnh ủy.
Hai là, tăng cường cán bộ kiểm tra các cấp đủ số lượng, bảo đảm chất lượng, nhất là cán bộ cơ sở. Tăng cường đào tạo, hướng dẫn, bồi dưỡng nghiệp vụ công tác kiểm tra, giám sát, nhất là cán bộ làm công tác kiểm tra, giám sát ở cơ sở để chủ động thực hiện tốt công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật Đảng.
Ba là, phát huy tính tự giác của tổ chức đảng và cán bộ đảng viên trong công tác kiểm tra, giám sát. Trong thực hiện công tác kiểm tra cần làm tốt công tác giáo dục, thuyết phục, vận động, đề cao ý thức tự phê bình và phê bình trong đảng như Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII đã đề ra.
Bốn là, đối với đối tượng và nội dung kiểm tra, giám sát cần chú trọng người đứng đầu cấp ủy, tổ chức đảng, tổ chức Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội, đảng viên là cấp ủy viên cùng cấp trong việc thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao.
Năm là, trong thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát, ủy ban kiểm tra các cấp phải bám sát nhiệm vụ chính trị, tuân thủ sự lãnh đạo của cấp ủy và sự chỉ đạo, định hướng của ủy ban kiểm tra cấp trên; tăng cường giám sát thường xuyên, chủ động nắm bắt các nguồn thông tin bằng nhiều cách, coi trọng việc phân công cán bộ phụ trách địa bàn, thường xuyên sâu sát cơ sở, theo dõi nắm chắc tình hình đảng viên và tổ chức đảng trong việc thực hiện nhiệm vụ chính trị, nhất là những lĩnh vực nổi cộm, dễ phát sinh các tiêu cực.
Sáu là, nâng cao chất lượng công tác sơ kết, tổng kết thực tiễn, chú trọng việc dự báo về tình hình vi phạm của tổ chức đảng và đảng viên, nhất là trong lĩnh vực dễ xảy ra tham nhũng, tiêu cực; tăng cường giám sát thường xuyên việc thực hiện công khai minh bạch mọi hoạt động của các tổ chức, cơ quan, đơn vị trong thành phố liên quan đến thực hiện các chủ trương, cơ chế, chính sách, chủ động phòng ngừa, kịp thời ngăn chặn xảy ra vi phạm đối với các tổ chức đảng và đảng viên.
Đào Việt Dũng