Hải quân Nhân dân Việt Nam góp phần làm nên cuộc tổng tiến công đại thắng mùa Xuân năm 1975

Ảnh minh họa. Nguồn ảnh: Internet

Quân chủng Hải quân là lực lượng nòng cốt trong sự nghiệp bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ trên các vùng biển, đảo của Việt Nam và xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân trên biển; có nhiệm vụ quản lý, bảo vệ vững chắc vùng biển, đảo thuộc chủ quyền quốc gia, sẵn sàng chiến đấu, độc lập hoặc hiệp đồng tác chiến, đánh bại cuộc tiến công xâm lược trên hướng biển; giữ vững an ninh trật tự, đấu tranh với mọi hành vi vi phạm chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán và lợi ích quốc gia của Việt Nam trên biển; tham gia phòng, chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn; bảo vệ hoạt động kinh tế biển và các hoạt động khác trên các vùng biển, đảo theo quy định của pháp luật Việt Nam và luật pháp quốc tế [1].

 Hải quân Nhân dân Việt Nam hình thành bắt đầu từ những năm cuối của cuộc kháng chiến chống Pháp, khi nhu cầu về một lực lượng chuyên trách bảo vệ vùng biển ngày càng trở nên cấp thiết. Để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được giao, một trong những yêu cầu đòi hỏi có tính cấp thiết là phải nhanh chóng kiện toàn tổ chức biên chế, xây dựng cơ sở hạ tầng, bổ sung lực lượng để nâng cao khả năng bảo vệ, quản lý chủ quyền vùng biển. Sau nghị định số 284/NĐ-A thành lập Cục Phòng thủ bờ bể, ngày 24/01/1959, Bộ Quốc phòng ra Nghị định số 320/NĐ thành lập Cục Hải quân thay Cục Phòng thủ bờ bể. Đến 03/01/1964, Bộ Quốc phòng ra Quyết định số 01/QP thành lập Bộ Tư lệnh Hải quân.

Ngay từ những ngày đầu thành lập, Hải quân Nhân dân đã phải đối mặt với nhiều thử thách. Các cán bộ, chiến sĩ Hải quân được đào tạo gấp rút trong điều kiện thiếu thốn trang thiết bị và vật tư. Tuy nhiên, với tinh thần thực hành nhiều hơn lý thuyết, chỉ sau hai tháng khai giảng, Trường Huấn luyện bờ bể đã hoàn thành đào tạo khóa học đầu tiên.

Những năm đầu thành lập, đã chứng kiến những chiến công đầu tiên của Hải quân Nhân dân Việt Nam, đặc biệt là trong các cuộc đụng độ với lực lượng hải tặc và các hoạt động phá hoại của địch trên biển. Các chiến sĩ Hải quân đã bảo vệ thành công các vùng duyên hải, ngăn chặn các âm mưu xâm nhập và phá hoại của kẻ địch, góp phần vào việc bảo vệ vững chắc chủ quyền quốc gia.

Sau chiến dịch đông xuân năm 1953 - 1954 mà đỉnh cao là chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ đã kết thúc thắng lợi, hoà bình được lập lại trên toàn cõi Đông Dương, nhưng đất nước ta còn tạm thời bị chia cắt làm hai miền. Miền Bắc hoàn toàn được giải phóng, đi lên chủ nghĩa xã hội. Miền Nam tiếp tục tiến hành cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước giải phóng dân tộc. Hải quân Nhân dân Việt Nam đảm đương vai trò làm nòng cốt trong nhiệm vụ bảo vệ vùng biển miền Bắc xã hội chủ nghĩa và  tấn công địch trên chiến trường sông biển miền Nam, tạo thế bao vây, trở thành một lực lượng chiến lược của lực lượng vũ trang ở miền Nam. Hải quân Việt Nam được đảm nhận nhiệm vụ huấn luyện cán bộ, chiến sỹ đặc công nước chi viện cho các chiến trường và trực tiếp chiến đấu trên chiến trường Cửa Việt - Đông Hà. Hải quân Việt Nam đã huấn luyện đào tạo, bổ sung cho các chiến trường miền Nam được hơn 5.000 cán bộ, chiến sỹ đặc công. Trong 7 năm, chiến đấu trên chiến trường Cửa Việt - Đông Hà. Đặc công Hải quân đã đánh 300 trận; đánh chìm, đánh hỏng 336 tàu xuồng chiến đấu, phá huỷ nhiều phương tiện chiến tranh, tiêu diệt nhiều sinh lực địch. Góp phần cùng các lực lượng trên khắp chiến trường miền Nam đánh chìm, đánh hỏng 7.473 tàu thuyền địch.

Trong chiến dịch mùa Xuân năm 1975, Hải quân Việt Nam đã huy động đến mức cao nhất lực lượng tàu thuyền chiến đấu và vận tải để đưa gần 4.000 cán bộ, chiến sỹ đi chiến đấu và phục vụ chiến đấu, chở pháo, xe tăng, vũ khí các loại từ hậu phương miền Bắc vào chiến trường miền Nam. Dùng tàu chiến thả thủy lôi ở cửa biển Thuận An - Bán đảo Sơn Trà để chặn địch tháo chạy ra biển, góp phần tạo điều kiện để các đơn vị bộ binh giải phóng các thành phố, các tỉnh ven biển, tiếp quản căn cứ Quy Nhơn, Nha Trang, Cam Ranh. Đồng thời dùng lực lượng tàu của Đoàn 125 chở đoàn Đặc công 126 và phối hợp với một bộ phận của lực lượng Quân khu V chiến đấu giải phóng quần đảo Trường Sa, góp phần vào thắng lợi vĩ đại và trọn vẹn của dân tộc [2].

Cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân năm 1975, đỉnh cao là chiến dịch Hồ Chí Minh đã kết thúc thắng lợi vẻ vang, non sông đất nước ta liền một dải. Cách mạng Việt Nam chuyển sang thời kỳ mới. Quân chủng Hải quân cùng quân dân cả nước bước vào thời kỳ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Thực hiện nhiệm vụ trong giai đoạn cách mạng mới, Hải quân nhân dân Việt vừa thực hiện điều chỉnh tổ chức, bố trí, sắp xếp lại lực lượng, chuyển từ nhiệm vụ huấn luyện và chiến đấu sang nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu; vừa phải tham gia quản lý, ổn định vùng mới giải phóng, giải quyết nhiều vấn đề sau chiến tranh và làm kinh tế. 

Sự hình thành và phát triển, Hải quân Nhân dân Việt Nam ngày nay đã trở thành một trong những lực lượng hải quân hiện đại và có khả năng chiến đấu cao ở khu vực và trên thế giới. Với sự nghiệp hiện đại hóa và chuyên nghiệp hóa không ngừng, Hải quân đã và đang tiếp tục nâng cao khả năng sẵn sàng chiến đấu, thực hiện tốt nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền biển đảo, góp phần vào việc duy trì hòa bình và an ninh trong khu vực và trên thế giới.

Nhớ về ngày thành lập Hải quân Nhân dân Việt Nam là dịp để ôn lại một chặng đường lịch sử và tôn vinh những đóng góp to lớn của lực lượng trong sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc. Hải quân Nhân dân Việt Nam luôn nâng cao sức mạnh chiến đấu, làm nòng cốt cho chiến tranh nhân dân trên biển, bảo vệ vững chắc chủ quyền vùng biển, đảo, thềm lục địa thiêng liêng của Tổ quốc, giữ vững môi trường hòa bình ổn định của đất nước và khu vực, luôn xứng đáng với niềm tin yêu của Đảng và Nhân dân cả nước.

Đỗ Hồng Thanh

1. Bqp.vn; Giới thiệu Quân chủng Hải quân Việt Nam, Cổng thông tin điện tử  Bộ Quốc phòng Nước Cộng hoà Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam; 2024.

2. Cục Chính trị Hải quân; Quá trình xây dựng, chiến đấu, chiến thắng và trưởng thành của HQDNVN; Hải quân Việt Nam, Cơ quan của Đảng ủy và Bộ tư lệnh Quân chủng Hải quân; 30/11/2021.