Hiệp định Paris là thắng lợi lịch sử vĩ đại, kết tinh thành quả đấu tranh kiên cường, bất khuất của dân tộc Việt Nam trên các mặt trận ngoại giao, chính trị và quân sự

Ảnh minh họa: Tất Thắng

Hiệp định Paris ký ngày 27/1/1973 là bước ngoặt lịch sử, khẳng định thắng lợi trên các mặt trận ngoại giao, chính trị, quân sự, kết hợp thành công sức mạnh của dân tộc với sức mạnh thời đại, tạo ra thế và lực mới cho cuộc chiến đấu của dân tộc ta. Thắng lợi này có ý nghĩa chiến lược, tạo nên cục diện mới để quân và dân ta tiến lên với đỉnh cao là chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất Tổ quốc, mở ra kỷ nguyên hòa bình, độc lập, thống nhất và phát triển ở Việt Nam.

Ngày 25/01/1969, Hội nghị 4 bên về Việt Nam chính thức họp phiên đầu tiên. Trải qua nhiều phiên họp chung công khai, nhiều cuộc tiếp xúc riêng, lập trường của bốn bên, mà thực chất là của hai bên Việt Nam và Mỹ luôn khác xa nhau khiến cho cuộc đàm phán diễn ra gay gắt, nhiều lúc phải gián đoạn thương lượng. Trong suốt quá trình đàm phán, phía Việt Nam đấu tranh trên mọi phương diện liên quan đến cuộc chiến, nhưng tập trung vào hai vấn đề mấu chốt nhất là đòi rút hết quân Mỹ, quân đồng minh khỏi miền Nam và đòi họ tôn trọng các quyền dân tộc cơ bản, quyền tự quyết của Nhân dân miền Nam Việt Nam. Chủ trương này được chính phủ nhiều nước trên thế giới ủng hộ. Dư luận thế giới cho rằng phía Việt Nam đã tỏ rõ “thiện chí hoà bình”, đòi chính phủ Mỹ sớm chấm dứt chiến tranh xâm lược Việt Nam. Tại Hội nghị Paris, ta thường xuyên tận dụng các diễn đàn công khai với những bài phát biểu chính thức, những bài chính luận sâu sắc nhằm tranh thủ dư luận. Ta hết sức coi trọng công tác vận động báo chí. Trong gần 5 năm đàm phán, Hội nghị Paris đã tiến hành gần 500 cuộc họp báo.

Từ ngày 18 đến ngày 29/12/1972, Mỹ mở cuộc tập kích đường không chiến lược, chủ yếu bằng máy bay B-52, vào Hà Nội, Hải Phòng. Nhưng cuộc tập kích bị thất bại hoàn toàn. Lực lượng phòng không miền Bắc Việt Nam đã bắn rơi 81 máy bay các loại, trong đó có 34 B-52, buộc Mỹ và chính quyền Sài Gòn phải ký kết hiệp định chấm dứt chiến tranh (27/01/1973). Theo đó, Mỹ và các nước cam kết tôn trọng độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của Việt Nam; rút hết quân viễn chinh và quân các nước đồng minh, phá hết các căn cứ quân sự Mỹ, cam kết không tiếp tục dính líu quân sự hoặc can thiệp vào công việc nội bộ của miền Nam Việt Nam; các bên để cho Nhân dân miền Nam tự quyết định tương lai chính trị của mình thông qua tổng tuyển cử tự do; công nhận hiện trạng thực tế tại miền Nam Việt Nam có hai chính quyền, hai quân đội, hai vùng kiểm soát và ba lực lượng chính trị; ngừng bắn tại chỗ, trao trả cho nhau tù binh và dân thường bị bắt. Với Hiệp định Paris,  tạo điều kiện thuận lợi để giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước mùa Xuân 1975 [1].

Từ một nước bị chiến tranh tàn phá nặng nề, Việt Nam đã trở thành một quốc gia có thu nhập trung bình, có vị thế và uy tín quốc tế ngày càng cao, có chính trị - xã hội ổn định, có nền kinh tế phát triển năng động, độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ được giữ vững, đời sống Nhân dân không ngừng cải thiện. Đến năm 2023, Việt Nam có quan hệ ngoại giao với 190 trong 193 quốc gia thành viên Liên hợp quốc, trong đó có quan hệ đối tác chiến lược với 17 nước và quan hệ đối tác toàn diện với 13 nước; có quan hệ kinh tế với hơn 230 quốc gia, vùng lãnh thổ; đã ký 15 hiệp định thương mại tự do (FTA), trong đó có các FTA thế hệ mới. Việt Nam cũng là thành viên tích cực của hơn 70 tổ chức, diễn đàn quốc tế quan trọng như Liên hợp quốc, ASEAN, APEC, ASEM… Những thành tựu to lớn này càng minh chứng cho ý nghĩa lịch sử của Hiệp định Paris và giá trị của chân lý mà Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Không có gì quý hơn độc lập, tự do. Đến ngày thắng lợi, Nhân dân ta sẽ xây dựng lại đất nước ta đàng hoàng hơn, to đẹp hơn”[2].

Hiệp định Paris ký ngày 27/01/1973, là thắng lợi vĩ đại, kết tinh thành quả đấu tranh kiên cường, bất khuất và hy sinh vô cùng to lớn của quân và dân ta trên mặt trận chính trị, quân sự và ngoại giao dưới sự lãnh đạo sáng suốt, tài tình của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh. Trong bối cảnh và nhiệm vụ mới, đặt ra nhiều yêu cầu mới, nhưng cốt lõi, chúng ta vẫn phải bắt đầu từ việc rèn luyện bản lĩnh chính trị, tư tưởng, tu dưỡng đạo đức, phong cách sống, tinh thần cống hiến, có tình yêu quê hương đất nước, con người, văn hoá Việt Nam, và luôn nuôi dưỡng những khát vọng cao đẹp của tuổi trẻ.

Kỷ niệm 52 năm ngày ký Hiệp định Paris không chỉ khơi dậy niềm tự hào dân tộc, ôn lại và giáo dục truyền thống vẻ vang của Cách mạng Việt Nam, mà còn giúp thế hệ trẻ ngày nay nghiên cứu sâu sắc, vận dụng sáng tạo các bài học lịch sử rút ra từ Hội nghị Paris. Để sống, học tập và làm việc sao cho xứng đáng với thế hệ cha anh, xây dựng đất nước phát triển phồn vinh, vị thế của Việt Nam ngày càng được nâng cao.

Đỗ Hồng Thanh 

1.  TS. Trần Hữu Huy; Hiệp định Paris: Bài học về độc lập tự chủ và đoàn kết quốc tế;Tuyên giáo, Tạp chí Ban Tuyên giáo Trung ương, 09/01/2023.

2. Mạnh Hùng; Kỷ niệm 50 năm Ngày ký Hiệp định Paris về chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam; Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam, 17/01/2023.