Với diện tích tự nhiên hơn 586.795ha, dân số trên 86 vạn người gồm 6 huyện, 01 thành phố, 138 xã, phường, thị trấn, 22 dân tộc cùng chung sống, Tuyên Quang đang khai thác mọi tiềm năng, lợi thế để thu hút đầu tư vươn lên trở thành điểm sáng trong phát triển kinh tế - xã hội vùng kinh tế Tây Bắc.

Công nhân làm việc tại Nhà máy May Tuyên Quang, thôn Khuôn Ráng, xã Phúc Ứng (Sơn Dương).
Thiên nhiên ban tặng cho Tuyên Quang nhiều tiềm năng, lợi thế về đất đai, khí hậu, tài nguyên, khoáng sản...Tỉnh có nhiều sông suối vừa là bộ phận quan trọng của hệ thống đường giao thông, vừa cung cấp nước, thủy sản phục vụ đời sống, sản xuất và chứa đựng tiềm năng phát triển thủy điện lớn. Nhờ làm tốt công tác bảo vệ và phát triển rừng, trong những năm qua Tuyên Quang luôn là một trong những tỉnh dẫn đầu cả nước về độ che phủ rừng (năm 2020 đạt tỷ lệ 65%); những cánh rừng nguyên sinh như Tát Kẻ - Bản Bung, Cham Chu được bảo tồn, trong đó còn nhiều loại gỗ và muông thú quý hiếm. Trên địa bàn tỉnh hiện có 200 mỏ, điểm mỏ và 86 điểm khoáng sản, điểm biểu hiện khoáng sản, trong đó nhiều khoáng sản có trữ lượng tương đối lớn như: quặng sắt, barit, kẽm... Nguồn lợi từ rừng và khoáng sản đã góp phần quan trọng đẩy mạnh phát triển công nghiệp khai thác, chế biến lâm sản, khoáng sản và sản xuất vật liệu xây dựng.
Sau nhiều năm xây dựng đến nay tỉnh có hệ thống giao thông khá phát triển, trong đó nhiều tuyến giao thông huyết mạch, chiến lược của cả nước như: Quốc lộ 2 nối Tuyên Quang với tỉnh biên giới Hà Giang và các tỉnh, thành phố miền xuôi; Quốc lộ 37 từ Bờ Đậu (Thái Nguyên) qua Tuyên Quang sang Yên Bái; Quốc lộ 2C từ huyện Sơn Dương qua đèo Khuôn Do xuôi về Vĩnh Yên (Vĩnh Phúc); Quốc lộ 3B từ km 31 (Thái Sơn - Hàm Yên) đi Chiêm Hóa, Na Hang qua Bắc Kạn lên Cao Bằng; đường Hồ Chí Minh đi qua nhiều xã trên địa bàn tỉnh…Ngoài ra còn có nhiều đường liên xã, đường dân sinh, đường lâm nghiệp nối các điểm dân cư, các vùng kinh tế với nhau đã được nhựa hoặc bê tông hóa.
Tuyên Quang là mảnh đất giàu truyền thống cách mạng, là tỉnh có lợi thế về địa chính trị, từ bao đời nay, 22 dân tộc anh em cùng kề vai sát cánh bên nhau vun đắp nên truyền thống lịch sử, bản sắc văn hoá độc đáo và phong phú của mình với những truyền thuyết, những làn điệu dân ca và những lễ hội mang đậm nét riêng của đồng bào các dân tộc thiểu số vùng núi phía Bắc. Thiên nhiên hùng vĩ, đất đai màu mỡ và con người đằm thắm ân tình đã tạo cho Tuyên Quang tiềm năng du lịch đa dạng, phong phú với 3 loại hình đó là: du lịch sinh thái, du lịch trải nghiệm tại các huyện Na Hang, Lâm Bình với điểm nổi bật là Khu du lịch sinh thái Na Hang diện tích trên 8.000 ha lòng hồ và khu rừng nguyên sinh rộng lớn, cùng với nhiều hang động, danh lam, thắng cảnh; du lịch lịch sử, văn hóa với hệ thống các di tích lịch sử, văn hóa trải rộng trên địa bàn các huyện, thành phố, tiêu biểu là khu di tích quốc gia đặc biệt Tân Trào, di tích quốc gia đặc biệt Kim Bình; du lịch nghỉ dưỡng với hệ thống các nhà hàng, khách sạn và tiêu biểu là Khu du lịch Suối khoáng Mỹ Lâm có nguồn nước khoáng nóng 68 độ chất lượng tốt nhất miền Bắc cùng hệ sinh thái hài hòa.
Trước những tiềm năng, lợi thế trên, bài toán đặt ra đối với Tuyên Quang là khai thác tối đa nội lực và thu hút mạnh ngoại lực để bứt phá vươn lên trong phát triển kinh tế - xã hội. Nhận thức rõ điều đó, trong những năm qua tỉnh luôn quan tâm cải cách thủ tục hành chính; xây dựng môi trường đầu tư, kinh doanh thông thoáng; xây dựng Đảng và hệ thống chính chính trị trong sạch, vững mạnh, tạo điều kiện tối đa cho các doanh nghiệp thực hiện các dự án tại tỉnh và quảng bá hình ảnh Tuyên Quang thân thiện, an toàn, hiệu quả đến nhà đầu tư… Nhờ đó, tỉnh đã thu hút nhiều tập đoàn, doanh nghiệp có năng lực đầu tư vào tỉnh, như: Dự án chế biến gỗ của Công ty Cổ phần Woodland; Công ty TNHH Gang thép Tuyên Quang, tập đoàn dệt may Việt Nam (Vinatex), tổ hợp sản xuất giống gia súc, gia cầm của Tập đoàn Dabaco, Tập đoàn Vingroup, Tập đoàn Mường Thanh, Dự án đầu tư vào khu du lịch sinh thái Na Hang, Lâm Bình và Dự án đường cao tốc kết nối Tuyên Quang với đường cao tốc Lào Cai - Nội Bài đang được triển khai thực hiện…Tiếp tục mời gọi, thu hút được một số nhà đầu tư có tiềm năng đến khảo sát lập quy hoạch chi tiết các dự án và đầu tư tại tỉnh như: Tập đoàn Sun Grup, Tập đoàn FLC, Tập đoàn VIDEX, Tập đoàn DANKO, Công ty cổ phần Tổng Công ty may Tuyên Quang LGG,…Đến hết tháng 7/2020 toàn tỉnh đã có tổng số 1.823 doanh nghiệp với tổng số vốn đăng ký 18.660 tỷ đồng; 298 dự án được cấp giấy chứng nhận đầu tư với tổng số vốn trên 42.700 tỷ đồng. Kết quả của chính sách thu hút đầu tư của tỉnh đã góp phần quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, đến năm 2020 tổng sản phẩm bình quân đạt 34.624 tỷ đồng, thu nhập bình quân đầu người đạt 44,57 triệu đồng, thu ngân sách nhà nước trên địa bàn 2.309 tỷ đồng; trong giai đoạn 2015-2020 tạo việc làm cho trên 114.000 lao động, Tuyên Quang cơ bản trở thành tỉnh phát triển khá trong các tỉnh miền núi phía Bắc.
Tuy nhiên, cùng với những kết quả đạt được, có thể khẳng định hiệu quả thu hút đầu tư vẫn chưa đáp ứng yêu cầu đặt ra, cũng như chưa phát huy tối đa tiềm năng, thế mạnh của tỉnh, số lượng dự án còn ít, chưa thu hút được nhiều dự án có tính tạo động lực, lan tỏa, hàm lượng công nghệ cao, đóng góp lớn cho ngân sách.
Trong bối cảnh, tình hình mới để tiếp tục khai thác tiềm năng, thế mạnh của tỉnh trong thu hút đầu tư phát triển kinh tế - xã hội, Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XVII đã xác định mục tiêu trong giai đoạn 2021 - 2025 dự kiến tổng vốn đầu tư toàn xã hội trên 65.000 tỷ đồng, trong đó vốn đầu tư thuộc ngân sách nhà nước trên 25.000 tỷ đồng, vốn ngoài nhà nước trên 37.000 tỷ đồng, vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài trên 2.900 tỷ đồng[1]. Để đáp ứng mục tiêu đặt ra, tỉnh xác định chú trọng huy động mọi nguồn lực đầu tư trong nước và nước ngoài theo hướng chọn lọc, lựa chọn lĩnh vực ưu tiên khuyến khích đầu tư nhằm nâng cao chất lượng dòng vốn đầu tư, tăng cường hiệu lực và hiệu quả quản lý nhà nước đối với hoạt động đầu tư. Tập trung thu hút đầu tư theo hướng chọn lọc các dự án có chất lượng, tiết kiệm tài nguyên, năng lượng, sử dụng công nghệ hiện đại, công nghệ cao, thân thiện với môi trường phù hợp với định hướng quy hoạch phát triển chung của tỉnh, có số thu ngân sách lớn. Tỉnh xây dựng nhiều giải pháp thu hút đầu tư, cụ thể: Tích cực cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh và Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh; quan tâm thực hiện quy hoạch tỉnh Tuyên Quang giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050; quy hoạch sử dụng đất cấp huyện giai đoạn 2021-2030 đảm bảo chất lượng và tầm nhìn dài hạn làm căn cứ xây dựng và triển khai vận động, thu hút đầu tư; thực hiện có hiệu quả các cơ chế, chính sách ưu đãi, hỗ trợ đầu tư trên địa bàn tỉnh; tập trung, duy trì các kênh đối thoại với các nhà đầu tư để giải quyết kịp thời những kiến nghị hợp lý của doanh nghiệp nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc; gắn kết chặt chẽ giữa đầu tư công với đầu tư tư theo phương châm "lấy đầu tư công dẫn dắt đầu tư tư” và "lấy đầu tư công thu hút đầu tư tư”; tuyên truyền, vận động, tạo sự đồng thuận trong nhân dân tại địa phương nghiêm chỉnh chấp hành quy định về bồi thường, giải phóng mặt bằng; đẩy mạnh công tác đào tạo nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu giai đoạn mới…
Với mục tiêu, phương hướng và các giải pháp đề ra trong việc khai thác tiềm năng, lợi thế thu hút đầu tư phát triển kinh tế - xã hội sẽ góp phần quan trọng vào việc hoàn thành thắng lợi mục tiêu đưa Tuyên Quang trở thành tỉnh phát triển khá, toàn diện, bền vững trong các tỉnh miền núi phía Bắc theo tinh thần Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XVII, nhiệm kỳ 2020-2025 đã đề ra.
Nguyễn Văn Đức
[1] Văn kiện đại hội đại biểu đảng bộ tỉnh Tuyên Quang lần thứ XVII, nhiệm kỳ 2020-2025, trang 106.